Logboek 2012

Het logboek bevat berichten over opmerkelijke ontwikkelingen bij  de totstandkoming van de Nieuwe Nederlandse Grondwet

dinsdag 25 december 2012    Kerk en Staat
Paus Benedictus XVI riep in zijn recente kerstrede voor de Curie alle gelovigen en godsdiensten op om een mondiale alliantie te smeden tegen homoseksualiteit en het homohuwelijk. Volgens hem moeten christenen, joden en moslims samen de strijd aangaan voor het gezin van vader, moeder en kinderen. In de Nieuwe Nederlandse Grondwet (hoofdstuk VI, paragraaf 13, artikel 1) staat dat twee volwassen personen, al dan niet van het zelfde geslacht, wettelijk een burgerlijk huwelijk kunnen sluiten en een gezin stichten. CS

In Egypte heeft over twee rondes nog geen 31 procent van de stemgerechtigde kiezers hun stem uitgebracht over de nieuwe grondwet. Volgens de eerste telling heeft daarvan 64 procent de nieuwe grondwet goedgekeurd. Bij de minderheid bestaan grote bezwaren. Van een grote mate van betrokkenheid en van consensus, die je in een democratie bij een grondwet mag verwachten, is hier dus geen sprake. Om die te bereiken moet je meer tijd nemen, veel overleggen en dus geduld weten te betrachten. CS
———————————————————-

vrijdag 7 december 2012   Basis van een grondwet
In zijn artikel in het decembernummer van wordt vervolgd, het maandblad voor mensenrechten van Amnesty International Nederland,  betoogt Daan Bronkhorst  (blz. 26 e.v.) dat Nederland op mensenrechtengebied veel kan leren van andere Europese landen. Hij geeft dertien voorbeelden die navolging verdienen. Bronkhorst wijst er op dat West-Duitsland destijds als eerste Europese land zijn grondwet heeft gebaseerd op de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Dat laatste doet nu de Nieuwe Nederlandse Grondwet ook.  CS
——————————————————————-
zaterdag 24 november 2012  De burger maat de (grond)wet
Paul Frissen betoogde gisteravond in Felix Meritis in de Nacht van de Rechtsstaat, dat in de democratie de staat gebonden is aan de wet en in laatste instantie aan de Grondwet. Het is niet zo, aldus Frissen, dat de staat de wetten maakt. Dat doet de burger. “De staat is (…) een even noodzakelijke als gevaarlijke institutie. Burgerschap is in een samenleving slechts mogelijk als de burger tegen de staat wordt beschermd”.  (Zie het artikel van Paul Frissen in de Volkskrant van 23 november 2012, pagina 29, getiteld: “Kloof tussen burger en politiek is broodnodig”.)   CS
——————————————————————
zaterdag 3 november 2012      Verandering mogelijk?
In zijn column in de NRC, getiteld “Durf te generaliseren over de islam”, stelde Thierry Baudet gisteren naar aanleiding van de achtste verjaardag van de moord op Theo van Gogh, dat het tijd is om – generaliserend / wetenschappelijk – de wezenstrekken van de islam te bepalen. Baudet ziet zelf het letterlijk nemen van de koran als goddelijke woorden, het krijgszuchtige karakter van die godsdienst en het verwerpen van de scheiding van kerk en staat, als wezenlijke elementen van de islam. Hij herinnert eraan dat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in 2003 de sharia onverenigbaar heeft verklaard met de fundamentele principes van een democratie. Baudet is van oordeel dat we nu de vraag moeten behandelen of het mogelijk is dat de islam wezenlijk kan veranderen, zodat deze verenigbaar wordt met de democratische rechtsstaat.

Zelf acht ik het niet uitgesloten dat de islam in de toekomst – maar ik denk dan eerder in termen van centennia dan van decennia – als sneeuw voor de zon gaat verdwijnen, te vergelijken met de huidige secularisering in Nederland. Mensen zullen dan gaan beseffen dat zij voor de grote levensvraagstukken – vragen omtrent het Zijn en het Behoren – er zelf uit moeten zien te komen en dat er voor de mens geen lerende instantie buiten of boven hem is, die hem daarbij de helpende hand biedt. Het besef is er dan dat de mens op zich zelf is aangewezen en dat dit hoort tot de condition humaine. Mensen zullen dan in dat besef hun grondwet gaan samenstellen. CS
—————————————————————————
vrijdag 26 oktober 2012          Tunesië en Egypte
In december aanstaande wordt in Tunesië de eerste versie van de nieuwe grondwet aan het parlement voorgelegd. Dankzij de inspanningen van seculiere krachten, die de minderheid vormen ten opzichte van de orthodoxe en de niet-orthodoxe islamitische partijen, is het gelukt om een verbod op heiligschennis en een beperkende omschrijving van de gelijkheid van man en vrouw uit die eerste versie verwijderd te krijgen.
In Egypte wordt momenteel een maatschappelijk debat, in casu een felle politieke strijd, gevoerd over het nog onvolledige ontwerp nieuwe grondwet. Hierbij worden deskundigen geraadpleegd. Het volk kan reageren via een website onder de leus “Ken uw grondwet”. Betogingen en demonstraties worden gehouden. De Grondwetgevende Vergadering (100 zetels, voor meer dan de helft bezet door islamieten, onder wie salafisten) moet komende maand  het ontwerp nieuwe grondwet vaststellen. In december wordt dan over de tekst een referendum gehouden. In de ontwerptekst staat over de sharia hetzelfde als in artikel 2 van de huidige grondwet, namelijk dat de principes van de sharia de belangrijkste bron van wetgeving zijn. Veel islamieten, in het bijzonder de salafisten, willen dat de sharia zonder meer de belangrijkste bron is en moeten de woorden “de principes van” geschrapt worden. Andere heikele punten zijn de gelijkheid voor de wet van mannen en vrouwen, de macht van de president, de positie van het leger, de godsdienstvrijheid van niet Abrahamitische godsdiensten.  CS
—————————————-
woensdag 24 oktober 2012   IJsland
De uitslagen van het niet bindende referendum afgelopen zaterdag in IJsland (opkomst in het Zuidelijk district 43,18% en in het district Reykjavik 51,4%) over de zes stellingen ter zake van de grondwet, zijn de volgende:
*   65,9% wil een nieuwe grondwet op basis van de voorstellen van de grondwettelijke raad.
*   81% wil dat de natuurlijke grondstoffen die geen privé-eigendom zijn, nationaal eigendom worden.
*   57,4% wil provisies voor een gevestigde nationale kerk.
*   76,4% wil een provisie voor regelmatige directe parlementsverkiezingen.
*   56,2% wil dat alle regio’s van het land gelijk stemrecht krijgen.
*   70,8% wil dat het volk referenda kan afdwingen over belangrijke zaken.  CS
————————————————
zaterdag 20 oktober 2012       25 Doorsnee IJslanders
Vandaag wordt er in IJsland een referendum gehouden. IJslanders kunnen over zes stellingen hun oordeel geven. Deze betreffen onder andere de rol van de kerk en het gebruik van de natuurlijke hulpbronnen van het land. Het referendum vormt een onderdeel van de behandeling van het in oktober 2011 aan het parlement aangeboden Ontwerp Nieuwe Grondwet, gemaakt door het in 2010 democratisch gekozen comité van 25 doorsnee IJslanders. Dit comité heeft via internet en sociale media zoveel mogelijk burgers bij zijn werk betrokken en zoveel mogelijk openheid betracht (facebook). Langs die weg heeft het omstreeks 1600 voorstellen en commentaren, veelal welwillend en constructief, ontvangen. CS
————————————————
donderdag 4 oktober 2012     Naar thanatopolitiek
De regering wil de Grondwet zodanig aanpassen dat alle elektronische vormen van communicatie in de toekomst grondwettelijk worden beschermd. Het is de bedoeling dat het brief-, telefoon- en telegraafgeheim in artikel 13 van de Grondwet wordt vervangen door het brief- en telecommunicatiegeheim. Op deze beoogde wijziging van de Grondwet kan iedereen vanaf 1 oktober 2012 tot 1 januari 2013 reageren via Internetconsultatie.nl , in casu via http://internetconsultatie.nl/briefentelecommunicatiegeheim . CS

De filosoof Hans Schnitzier schrijft in zijn column, getiteld “Mens, leer te sterven!”, in de Volkskrant van gisteren, dat het tijd wordt een levenshouding te bevorderen die ruimte geeft aan het individu om het lijden en de dood op zich te nemen en als integraal onderdeel van zijn leven te beschouwen. “Kortom, van biopolitiek die het leven tot elke prijs in stand houdt, naar een verlichte vorm van thanatopolitiek die het leven ontvankelijk maakt voor de dood”, aldus de schrijver. Hij heeft het over de aanzet tot een maatschappelijk debat over zoiets als stervenskunst, een vergeten vorm van levenskunst. In de Nieuwe Nederlandse Grondwet is paragraaf 12 van hoofdstuk VI gewijd aan levensbeëindiging. CS
———————————————————–

vrijdag 28 september 2012      Ondoorgrondelijke wereld
Nausicaa Marbe stelt in haar column in de Volkskrant van vandaag de vraag: “Werkt de EU aan een verordening tegen blasfemie?”. Zij wijst op de Boodschap van vrede en verdraagzaamheid, een gezamenlijk standpunt van de hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid van de Europese Unie (Catherine Ashton), de secretaris-generaal van de Organisatie van de Islamitische Samenwerking, de secretaris-generaal van de Arabische Liga en de voorzitter van de Commissie van de Afrikaanse Unie. Deze boodschap is uitgebracht op 20 september 2012. Hierin staat onder meer: “ Wij delen een diep respect voor alle religies [-]. Wij erkennen de vrijheid van meningsuiting [-]. Wij veroordelen iedere boodschap van haat en onverdraagzaamheid”.
(Zie: http://www.eeas.europa.eu/human_rights/docs/nl.pdf )
De columniste vraagt zich af of er nu een Europese blasfemieverordening (dus een Europees verbod van godslastering) in de maak is en of er indoctrinatiemateriaal voor het onderwijs komt. Beide – verordening én materiaal – wijst zij hartgrondig af. Zij citeert de Duitse filosoof en auteur Rüdiger Safranski die stelt dat echte religies de mens de vrijheid van het ongewisse gunnen, terwijl totalitaire ideologieën hem deze ervaringen koste wat kost willen besparen. “De religie bewaart ontzag voor het onverklaarbare en voor de ondoorgrondelijkheid van de wereld”, aldus Safranski.
In de Nieuwe Nederlandse Grondwet is  paragraaf 3 van Hoofdstuk VI gewijd aan religie en wereldbeschouwing.  CS
—————————————————
vrijdag 21 september 2012      Democratie versus Dictatuur
Afgelopen dinsdag, 18 september, is Santiago Carillo op 97-jarige leeftijd overleden. NRC Handelsblad besteedde daar woensdag aandacht aan. Carillo was ruim twee decennia lang algemeen secretaris van de communistische partij van Spanje, de PCE. Na de militaire staatsgreep in 1936 vocht hij aan republikeinse zijde in de Spaanse burgeroorlog.  38 jaar heeft hij nadien in ballingschap geleefd. Na zijn terugkeer in Spanje in de jaren zeventig, na de dood van generaal Franco, hield Carillo de PCE voor dat de keuze niet gaat tussen monarchie en republiek, maar tussen democratie en dictatuur. CS
——————————————–
zondag 16 september 2012   Wisdom of the crowd
Gisteren, zaterdag 15 september, was het de VN Internationale Dag van de Democratie. In Amsterdam, aan de Overkant van het IJ, brainstormde ’s middags een groep burgers, wetenschappers, juristen, politici, journalisten en studenten over de Nederlandse Grondwet. Dat ging onder de titel Crowdsourcing de Grondwet, mede aan de hand van een uiteenzetting over hoe in IJsland momenteel burgers meeschrijven aan de nieuwe Grondwet aldaar. Vertrouwend op de “wisdom of the crowd” en met respect voor de duurzame Nederlandse Grondwet, werd het voorstel gedaan en aangenomen om in het voorjaar van 2014, bij gelegenheid van het 200 jaar bestaan van de Nederlandse Grondwet, met een document te komen, dat getiteld zou kunnen zijn: “De staat van de Staat Nederland”. Hierin geven burgers aan – als resultaat van talloze gedachtenwisselingen, zowel  online als off line – wat zij vinden hoe Nederland anno nu bestuurlijk moet zijn ingericht en wat de gemeenschappelijke uitgangspunten zijn op de verschillende aandachtsvelden. Voor deze operatie neemt Netwerk Democratie (ziel http://www.net.dem.nl/ ) het voortouw.  CS
————————————————————

zaterdag 4 augustus 2012    Filosofie is metafysica
Volgens de dichter en filosoof Henk van der Waal heeft heden ten dage de filosofie niet meer te maken met de kennis van de werkelijkheid (dat doen de wetenschappen, die het terrein van de waarheid bezetten), niet meer met wat goed en kwaad is (daar zorgen de ethiek en de politiek voor), maar wel met de oergrond van het bestaan, het onbestemde (het oorspronkelijke terrein van de religie). Daarmee komt, volgens hem, de filosofie in de buurt van de mystiek, de kunst en de liefde. Van der Waal zet deze opvatting over filosofe uiteen in zijn pas verschenen boek Denken op de plaats rust, door Ger Groot kritisch gerecenseerd in NRC Handelsblad van 3 augustus 2012. Vaktechnisch gesproken is volgens Van der Waal filosofie thans eigenlijk metafysica.

Met alle blijvende respect voor het werk van de wetenschap, de politiek en de ethiek, zijn er argumenten voor de opvatting van Van der Waal. In de Nieuwe Nederlandse Grondwet gaat paragraaf 4  van  Hoofdstuk VI over ‘Wijsbegeerte en Wijsgerige Vorming’.  CS

——————————————————————–
zondag 15 juli 2012     Directe democratie
De Piratenpartij heeft op afgelopen donderdag in Den Haag haar programma en kandidatenlijst voor de verkiezing van de Tweede Kamer op 12 september aanstaande gepresenteerd. Peilingen laten zien dat deze partij, die in 60 andere landen actief is (zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Piratenpartij ), ruim boven de kiesdrempel scoort. De Piratenpartij – een one-issuepartij, zijnde een voorbeeld van het nieuwe lobbyen – is voorstandster van directe democratie. Zij wil de macht uit  handen nemen van enkelingen en die in handen leggen van het volk. Zij maakt gebruik van het LiquidFeeback systeem (zie:  http://liquidfeedback.org/ ) om tot politieke meningsvorming en besluitvorming te komen. Van de verkiezingscampagne zal internet de thuishaven zijn. De Nederlandse lijsttrekker is Dirk Poot. “Als lobbyist sta je te veel aan de zijlijn. Daar kun je worden genegeerd. Wij willen niet langer van buiten door de brievenbus schreeuwen.” , aldus Dirk Poot, geciteerd in de Volkskrant van 13 juli 2012.   CS
———————————————————-

maandag 25 juni 2012       Doodstraf is taboe
In zijn artikel in NRC Handelsblad van vrijdag 22 juni, getiteld: “Is de doodstraf taboe? Toch niet helemaal – zie de drones”, stelt Wim Couwenberg dat de doodstraf in strijd is met het recht op leven als fundamenteel mensenrecht, maar dat verschillende organisaties, die op dit standpunt staan, toch niet zo principieel tegen de doodstraf blijken zijn als zij beweren. “Ze zijn er tegen met een duidelijk voorbehoud”, aldus Couwenberg. Zij kijken weg bij het liquideren van verdachten van terrorisme met behulp van onbemande vliegtuigjes, de zogeheten drones.
In de Nieuwe Nederlandse Grondwet (hoofdstuk VI, paragraaf 12) staat dat ieder mensenleven heilig is en dat het beëindigen van een mensenleven – in welke vorm en welke omstandigheid dan ook – in het licht staat van de erkenning van de inherente waardigheid van alle leden van de mensengemeenschap. CS
———————————————————–
dinsdag 29 mei 2012      Beperkt gebruik van sociale media
In het televisie-praatprogramma  Eva Jinek op zondag eergisteren zei Femke Halsema dat de sociale media, zoals Facebook en Twitter,  nuttig zijn voor het plaats laten vinden van massale betogingen, zoals dat gebeurd is bij de Arabische Lente, maar dat die media voor verdere verdieping van de democratie, zoals het verkrijgen van een nieuwe Grondwet, nog maar weinig voorstellen. CS
————————————————————
vrijdag 25 mei 2012      “Zoekcolleges”
David van Reybrouck [dit academisch jaar bezetter van de Cleveringa-leerstoel aan de Universiteit Leiden;  schrijver van het boek Congo / Een geschiedenis (2010, bekroond met de AKO Literatuurprijs en de Libris Geschiedenis Prijs); inspirator en organisator van G1000, het grootschalige burgerinitiatief in België waarbij burgers met input van experts oplossingen bedenken voor enkele maatschappelijke vraagstukken] heeft met zijn studenten in jaargang 136, nummer 20 van  DE GROENE AMSTERDAMMER (donderdag 17 mei 2012, pagina’s 16, 17 en19) een artikel geschreven over zijn colleges in het kader van zijn leerstoel. Dat zijn geen hoor- of werkcolleges, maar zogeheten zoekcolleges. Daarbij gaan docent en studenten op zoek naar zo goed mogelijke behandeling van een bepaald vraagstuk. Van Reybrouck noemt deze onderwijsvorm “onderwijs 2.0”. Het te behandelen vraagstuk betreft hier Afghanistan, in concreto de beoogde democratisering van dat land door het Westen.
De twintig deelnemende studenten formuleerden eerst hun vraagstelling en kozen vervolgens met het oog daarop hun informatiebronnen. Deze vonden zij in: de geschiedenis van Afghanistan; de huidige omstandigheden daar (hoog percentage analfabetisme, hoge werkloosheid, grote armoede); onderzoekingen van de Asia Foundation (een internationale ngo) die wijzen op instemming van democratische waarden door een groot deel van de bevolking (75%); interviews met in Nederland studerende Afghanen, welke laatste kritisch bleken te zijn; raadpleging van Nederlandse Afghanistan-kenners en van een Nederlandse oorlogsverslaggever, die ook al even kritisch waren. De door de studenten verkregen bevindingen gingen in de richting van: democratie draait niet enkel om de rituelen van een stembusgang, maar ook om de cultuur van zelfbestuur; democratisering in Afghanistan is meer gebaat met schoolklassen dan met stembussen.
De benaderingswijze van David Reybrouck (onderwijs 2.0) is ook te hanteren bij het vraagstuk ‘Nieuwe Nederlandse Grondwet’. Ook bij het maken van de nieuwe Nederlandse, eigentijdse Grondwet is sprake van gezamenlijke identificatie van vraagstukken en gezamenlijk zoeken naar informatiebronnen. Verschilpunten zijn hier digitaliteit, massaliteit en eindeloosheid. CS
——————————————————–
dinsdag 17 april 2012      Wijsgerig verantwoorde basisnorm
De Filosofie Kalender op zondag 15 april 2012  vermeldt de volgende zin van prof. mr. C.A.J.M. (Constantijn) Kortmann: “De constitutie bezit geen kanonnen”.  De constitutie (de Grondwet) heeft volgens Kortmann slechts een beperkte kracht en reikwijdte: enerzijds is zij niet gebaseerd op een onbespreekbare (absolute) norm en anderzijds kan zij zelf niet afdwingen dat ze geldend is. Bij dit afdwingen speelt de fysieke macht van de overheid een belangrijke rol.
Dit zo zijnde, maakt het wel verschil of in de Grondwet wel of niet een basisnorm geformuleerd en wijsgerig/ethisch verantwoord is, alsmede of de Grondwet wel of niet door het volk zelf is samengesteld en vastgesteld. In het positieve geval staat de Grondwet als een huis en kan zij slechts van buitenaf door kanonnen onder vuur worden genomen. CS
———————————————
woensdag 29 februari 2012   Gevaar van inflatie bij mensenrechten
De VVD wil de balans tussen de wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht met betrekking tot het internationaal recht herstellen. Deze is volgens haar zoek bij internationale verdragen. Die onbalans heeft de huidige inflatie van het begrip ‘mensenrechten’ tot gevolg. De bewaking van de mensenrechten is, aldus de VVD, een belangrijke taak van het parlement, ook de bewaking tegen schending daarvan, maar ook de bewaking tegen ondermijning en uitholling daarvan door overenthousiaste interpretatie aan de zijde van de Europese rechters in Straatsburg.

Om het gewenste herstel hier te bewerken, hoort de rol van de politiek, aldus de VVD,  niet op te houden bij het ooit eens goedkeuren van verdragsteksten. De wetgever moet daarentegen in de goedkeuringswetten van verdragen aangeven in hoeverre bepalingen in die verdragen rechtstreeks verbindend zijn voor iedereen. (Zie het artikel ‘Verdragen mogen niet langer rechtstreeks werken’ in NRC Handelsblad van donderdag 23 februari 2012. Professor Ties Prakken ziet in haar reactie in de NRC van het daaropvolgende weekend het voorstel van de VVD als het inzetten van een frontale aanval tegen de mensenrechten als zodanig.)

Beoordelingscriterium is hier de mate van zorgvuldigheid. Hieraan wordt in de nationale wetgeving ruimschoots voldaan, zeker waar het de Grondwet betreft en al helemaal waar de Grondwet van onderaf wordt samengesteld en vastgesteld: de Nieuwe Nederlandse Grondwet. CS—————————————————————-

vrijdag 3 februari 2012      “Ideeënseks”
De Filosofie Kalender 2012 citeert op dinsdag 31 januari uit het boek  De rationele optimist (2010) van de Engelse vooruitgangsdenker,  schrijver en zakenman Matt Ridley (1958). Deze schrijver stelt dat er door de eeuwen heen een collectief brein is gegroeid door ons handeldrijven, onze ideeënuitwisseling en onze specialisatie. Dat brein heeft tot een immer stijgende levensstandaard geleid. Dat brein helpt ons ook – en in een strakker tempo – de grote wereldvraagstukken zoals overbevolking, milieuvervuiling, broeikaseffect, terrorisme, energiecrises, voedseltekorten, op te lossen. Ridley heeft het over ideeën die met elkaar paren, over ideeënseks.

Als de visie van Matt Ridley juist is, mogen we ook op de niet al te lange termijn de komst van de Nieuwe Nederlandse Grondwet verwachten. CS
———————————————————

zaterdag 28 januari 2012     Liberale islam mogelijk?
Hala Naoum Nehme, politicologe, schreef in de Volkskrant van 27 januari een artikel, getiteld ‘Arabische toekomst kan nooit democratische toekomst zijn’. Zij betoogt dat de Arabische wereld een diep religieuze wereld is, waar vrij denken, theologisch gezien, uitgesloten is en het interpreteren van koranteksten in relatie tot hun historische context niet is toegestaan. Zij is van oordeel dat de islam zich niet zal ontwikkelen zoals het liberale christendom zich heeft ontwikkeld, zodat religieuze teksten ook daar gerelativeerd zouden kunnen worden. Zij haalt een tekst van Sami Baroudi aan: “Arabieren zijn niet geïnteresseerd in vooruitgang en democratie, maar in het bevrijden van Palestina, het  beëindigen van de Amerikaanse hegemonie in de regio en het opbouwen van een islamitische staat die gestoeld is op de sharia”. Zij beëindigt haar negatieve artikel met de zin: “Als dit werelddeel een democratie wordt, dan zal het er een zijn zonder democraten”.

In onze liberale ogen biedt de taxatie van Nehme geen wenkend perspectief. Konden we maar duidelijke tekenen zien dat Nehme hier de plank misslaat. Wat hier te doen? De fundamenten van onze parlementaire democratie wijsgerig, in casu ethisch, rechtvaardigen. Een antwoord geven op de vraag waarom wij alle mensen moeten respecteren.  De Nieuwe Nederlandse Grondwet geeft die rechtvaardiging en geeft dat antwoord.  CS—————————————————————-

woensdag 25 januari 2012     Pleidooi voor wederkerigheid

Paul Scheffer stelt in zijn column getiteld ‘Vroomheid in een open samenleving’ (NRC Handelsblad van 24 januari), dat strenge vroomheid voor onrust blijft zorgen in samenlevingen die zichzelf als seculier zien en dat strenge vroomheid vroeg of laat altijd vragen is om ruzie.  Ook is de meeste orthodoxie te herkennen  aan het altijd respect vragen en het nooit geven, aldus Scheffer. Hij is van oordeel dat het recht op godsdienstvrijheid – en daarbij het recht op het hebben van afwijkende meningen –  de verantwoordelijkheid met zich meebrengt om die vrijheid ook toe te staan voor andere geloven en ongeloven. Een pleidooi dus voor wederkerigheid, waar streng gelovigen moeite mee hebben. Deze wederkerigheid geldt overigens ook, aldus Scheffer, voor ongelovigen die vaak de neiging hebben om het geloof tot achter de voordeur te verbannen. “Godsdienst is meer dan een privékwestie en hoort thuis in het publieke domein. Te veel mensen verwarren de scheiding van kerk en staat met een scheiding van geloof en samenleving. Maar er is geen enkele reden waarom mensen zich in het publieke handelen wel zouden mogen laten inspireren door seculiere en niet door  religieuze opvattingen”.

De opvattingen van Paul Scheffer  lijnen met die in de Nieuwe Nederlandse Grondwet.  CS
——————————————————————-

vrijdag 6 januari 2012       Naar een volwaardige democratie
In Hongarije beschikt de Fidesz-partij sinds vorig jaar over een tweederdemeerderheid in het parlement. De partij heeft gelijk de grondwet van het land veranderd. Deze verandering houdt bijvoorbeeld een naamsverandering van het land in en een grotere greep van de regering op de rechterlijke macht. In binnen- en buitenland wordt hiertegen geprotesteerd. NRC Handelsblad van 4 januari spreekt in haar hoofdartikel van een “dictatuur der meerderheid”. De democratie langs democratische weg om zeep helpen, daar lijkt het hier op.

De Nieuwe Nederlands Grondwet gaat er van uit dat in een volwaardige parlementaire democratie het volk zelf en niet zijn vertegenwoordiging zijn grondwet maakt en verandert. De situatie in Hongarije geeft aanleiding daar echt werk van te maken. CS
————————————————————–